Anlaşarak evlilik birlikteliklerini sonlandırmak isteyen çiftlerin, açacakları davada merak ettikleri ana konulardan birisi de anlaşmalı boşanmada hâkim ne sorar konusudur. Boşanma davalarında hâkim öncelikle boşanmaya neden olan olayların yanı sırata bu olayların evlilik içerinde nasıl geliştiğine dair konuları inceleyerek, eşlere de bu yönde sorularını sorar.
Boşanma davaları anlaşmalı ya da çekişmeli olması fark etmeksizin maddi ve manevi olarak zor bir süreçtir. Boşanma davasının türüne bağlı olarak hâkim farklı kriterlere bakar. Mesela çekişmeli boşanma davasına bakan hâkim, çiftlerin öne sürdükleri boşanma nedenlerini inceler ve araştırarak, evliliğin neden sonlandırılmak istendiğini, kusurun ne olduğunu ve kusurun hangi eşe ait olduğu gibi temel konular üzerinde durur. Ayrıca kusurların değerlendirmesini de yapar. Hâkim dava sürecinde gerek gördüğü her konuya dair taraflara farkı şekilde sorular yöneltebilir. Bu sorular her bir davada davanın niteliğine bağlı olarak farklılık gösterir. Ancak anlaşmalı boşanma davasında ise boşanmaya neden olan sebepler yerine boşanma protokolüne ve tarafların özgür irade ile bu kararı alıp almadıklarına bakar.
Anlaşmalı Boşanma Davasında Hâkim Neye Dikkat Eder
Anlaşmalı boşanma davalarında hâkim her zaman tarafları karşısında görmek ister ve boşanma taleplerini alır. Bu süreçte özgür iradeleri ile boşanmayı isteyip istemediklerini anlamak ister. Tarafların birinin özgür iradesi dışında tehdit gibi nedenlerle boşanmayı kabul ettiği bir durumun izlemini de edinir ise davayı ret eder.
Anlaşmalı boşanma davasında hâkim çiftler başlıca iki soru yöneltir. Boşanmak isteyip istemedikleri ve boşanmanın sonrasında maddi – manevi konularda anlaşma içerisinde olup olmadıkları sorularını yöneltir. Ayrıca anlaşmalı boşanma öncesinde hazırlanan ve dilekçe ile mahkemeye sunulan boşanma protokolünü kabul edip etmediklerini de sorar.
Anlaşmalı boşanmalarda hazırlanan protokol içerisinde tazminattan iştirak ve yoksulluk nafakasına, çocuk velayetinden çocuklarla kişisel ilişkilere kadar tüm koşullar yer almalıdır. Ayrıca hâkim tarafından da protokolde yazan koşulların uygun bulunması gerekir. Hâkim tarafların protokolde karar aldıkları şartları uygun bulmazsa protokolde değişikliğe gidilir.
Anlaşmalı Boşanma Davalarında Hâkim Eşleri Neden Görmek İster
Anlaşmalı boşanma davalarında hâkim boşama nedenini araştırmak ile görevli değildir. Hâkim taraflardan birinin veya başka kişilerin boşanma için eşlerden birine baskı yapıp yapmadığını anlamak ister. Bu sebeple davada iki tarafında hazır bulunması gerekir. Eğer hâkim eşlerden birinin özgür iradesi olmadığını tespit ederse boşanma talebini reddeder.
Anlaşmalı boşanma davalarında çiftlerin bizzat dinlenmesi önemlidir. Taraflar isterlerse kendileri, isterlerse de avukatları ile davaya katılabilirler. Ancak tarafların avukatları yolu ile dinlenmesi mümkün değildir. Hâkim özellikle eşlerin irade beyanlarını esas alır.
