Kişilerin adı ya da soy isimlerini değiştirmesi, hukuksal niteliği itibariyle şahıs varlığı hakkının kullanılmasıdır. Çünkü insanın en önemli kimliğinden birisi de adı ve soyadıdır. Kişiler, toplum içerisinde isim ve soy isimleri ile var olurlar.
Ancak bazı durumlar isimler veya soy isimler toplumsal statüye uygun olamayabilir. Bu açıdan değişiklik yapılmak istenebilir. İsim ve soy isimlerin değiştirilmesi belli bazı hukuksal prosedürlere bağlı olarak gerçekleşir. Değişiklik için dava açılması gerekir.
İsim değiştirme davası hangi mahkemede açılmalıdır sorusunun yanıtı ise Asliye Hukuk Mahkemesidir. İsim ya da soy isim değiştirilmesine yönelik davalar kişiye bağlı davalardır. Bu sebeple de ya kişinin kendisi tarafından ya da vekâletname verilmiş avukat tarafından açılabilir. Yaşı 18 yaşından küçük olan kişiler için ise, velayet hakkında sahip olan verileri ya da vekalet verilen avukat tarafından açılır. Çoğun isim değiştirme davası dilekçe örneği için bu açıdan avukattan destek alınması sonucun başarısı için önemli bir unsurdur.
İsim Değiştirme Davası Nedir?
İsim ya da ad, kişileri tanıtan ve diğer kişilerden ayıran çok önemli araçlardan birisidir. Her kişinin bir adının ve soyadının olması ve bunun da nüfus siciline işlenmesi zorunludur. Kamu düzeni açısından bu durum önemli bir detaydır.
Ancak bazı isimler topluma uygun olmaz ya da kişiler o isimlerle anılmak istemezler. Bu gibi durumlarda isim veya soy isim değiştirme davası açılır. Yani mevcut isimlerinden memnun olmayan kişilerin isimlerini değiştirmek için başvurdukları davalara isim değiştirme davası denir. Bu dava kapsamında;
- İsmin başka bir isimle tamamen değiştirilmesi,
- Mevcut isim önüne veya sonuna gelmek üzere yeni bir isim eklenmesi,
- İki farklı ismi olan kişilerin bu iki isimden birinin kaldırması şeklinde olabilir.
Türk Medeni Kanunun 27. maddesinde isim değiştirmeye yönelik düzenlemeler bulunur. Ancak isim değişikliğinin haklı bir neden dayanması gerekir.
İsim değiştirme talebinde bulunmak için gerekli olan haklı nedenler kanunun 27. maddesinde tek tek sıralanmamıştır. Bu sebeple de belirtilen nedenin haklılığı hakim tarafından somut olaylar göz önüne alınarak karar verilir. Yargıtay kararlarında isim değiştirmek için haklı neden olarak kabul edilen ve örnek teşkil eden bazı durumları ise şu şekilde sıralanabilir:
- Kişinin sosyal hayatı içerisindeki kişiler tarafından, nüfus cüzdanında yazılmış olan isim dışında farklı bir isimle tanınması, anılması ya da çağırılması
- Kişinin isminin anlamsız, gülünç ya da söylenişi zor bir isim olması
- Kişinin isminin toplumsal genel örf ve adetlere aykırı olması
- Kişinin isminin toplumsal ahlak kurallarına aykırı olması
- Kişinin isminin artık benimsemediği bir uyruk ya da dine ait olması
- Kişinin isminin kötü şöhretli tanınmış bir kişi ismiyle özdeşleşmesi durumunda
- Kişinin isminin bir suçla ya da kötü bir olay ile bağlantılı olması
İsim değiştirme davası süreçlerinde çok fazla değişiklik olmamıştır. Yani isim değiştirme davası 2018 senesinde süreçlerle şimdiki yıllar aynı şekilde işlemektedir. Ancak isim değiştirme davası ücretleri ise yıllara göre farklılık gösterir.
İsim Değiştirme Davası Nasıl Açılır?
İsim değiştirme davası ismini değiştirmek isteyen kişinin ikametinin bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemelerine verilecek bir dava dilekçesi ile açılır. İsim değiştirme davası dilekçe örneği konusunda bir avukattan destek alınmasında sonuca çabuk ulaşılması açısından fayda vardır. Çünkü dava dilekçesinde ismin neden değiştirileceğine dair haklı nedenler gösterilmelidir. Dava dilekçesine ek olarak gerekirse nedenin haklılığını gösterir belgele de sunulabilir. Bu davada tanık delili önemlidir. Bu açıdan dilekçede mutlaka tanık deliline dayanması gerekir.
Bu davalarda avukat tutmak zorunlu değildir. Yani avukatsız isim değiştirme davası da açılma olanağı bulunur. Ancak değiştirmeye neden olan haklı neden iyice açıklanmalıdır bu açıdan da avukattan alınacak profesyonel destek davanın hızlı sonuçlanması ve sonucun istenilen şekilde olması açısından yararlı olacaktır.
İsim Değiştirme Davası Ne Kadar Sürer?
İsim değiştirme davası ne kadar sürer sorusu bu tarz bir dava açmak isteyen kişiler tarafından sıklıkla merak edilir. İsim değiştirme davası uzun süren davalardan değildir. Gerekli olan işlem ve prosedürler hızlı şekilde yerine getirildiğinde ilk ya da ikinci celsede tamamlanır. Ancak gene de kesin süre vermek zordur. Süre mahkemelerin yoğunluğuna bağlı olarak değişmekle birlik ortalama olarak 3 ila 5 aya arasında bir sürede sonuçlanır.
İsim değiştirme davası yetkili mahkeme, davayı açacak kişinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemeleridir. İsim ve soy isim değiştirme davaları daha ziyade nüfus kayıtların yürütülür. Bu nedenle de davanın açılmasına yönelik özel bir evrak aranmaz. Ancak değişiklik talebe esas olan olgu özel bir duruma bağlı ise evrak delili sunulabilir.
E-devlet Üzerinden İsim Değiştirme
İsim değiştirme davalarında, dava açılmadan isim değiştirilmesi mümkün olmamakla birlikte bazı durumlarda devletin sağladığı kolaylıklar bulunur. Mesela, yakın zamanlarda anlamsız, genel ahlaka uygun olmayan, yazım hatası olan veya komik isim ve soy isimler için davasız isim değiştirme hakkı getirilmiştir. Bu şekilde isme ya da su isme sahip kişiler 24 Aralık 2023 tarihine kadar e-Devlet üzerinden değişikliğe dair başvuru yapabilirler.
İçişleri Bakanlığına bağlı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü “İl/İlçe İdare Kurulu Kararı ile Ad veya Soyadı Düzeltilmesine İlişkin Başvuruların Alınması” hizmetini yılsonuna kadar e-devlet üzerinden verecektir. Yani İl/İlçe İdare Kurulu kararı ile isim ya da soy ismini değiştirmek, düzeltilmek isteyen kişiler başvurularını e-Devlet’ten yapabilecektir. Ancak başvuru için “Mobil veya Elektronik İmza” gerekmektedir.
İsim Değiştirme Davası Kime Açılır?
İsim değiştirme davasında davacı taraf, isminin değiştirilmesini isteyen tarafken karşı taraf ise Nüfus Müdürlüğüdür. Bu sebeple de davaya Nüfus Müdürlüğünden de bir temsildi katılır. Nüfus Hizmetleri Kanunu 36. maddesine göre dava Nüfus İdaresi Müdürlüğüne yöneltilir.
Bu davalar şahsi olarak ya da avukatla açılabilinir. Ancak avukata vekalet verilmesi gerekir. İsim değiştirme davası vekâlet ücreti konusunda bilgi almak için bizi arayabilirsiniz. Ayrıca dava ücretleri de senelere göre değişir. Yani isim değiştirme davası ücreti 2019 ile 2023 arasında farklılık olabilir. İsim değiştirme konusunda hukuki destek almak sürecin etkin yönetilmesi açısından önemlidir.
