Telefon Hemen Ara
Demo Talep Et Demo Talep Et

İstinaf Mahkemesi Nedir?

İstinaf Mahkemesi Nedir?

T-HOS Hukuk Otomasyon Sistemleri

Yayımlama Tarihi: 2022-11-05
Güncelleme Tarihi: 2022-10-21

İstinaf mahkemesi; Bölge İdare Mahkemeleri ve Bölge Adliye Mahkemelerini ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. İstinaf kanun yolu ilk başta 2011 senesinde Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile gündeme gelmiştir. Ancak Bölge Adliye Mahkemelerinin açılması sürekli şekilde ertelenmiştir. O dönemlerde henüz ikinci derecede yargı mercii şeklinde göreve başlamamıştır. Bölge Adliye Mahkemeleri tam olarak 2016 yılı itibariyle göreve başlar. Aynı zamanda fiili şekilde bu kavram hem hukuk hem de ceza yargılamalarına dâhil olur.

İstinaf mahkemelerinin Türkiye’de kurulmasında bir süre gecikme yaşanmıştır. Uzun sene boyunca ilk derece mahkemelerinin tarafından verdiği kararlar üçüncü derece mahkemesi olarak da bilinen Yargıtay tarafından öncelikle maddi açıları ve hukuki yönden uygunlukları bakımı dâhil olmak üzere her açıdan incelenmiştir. Bu durum ise Yargıtay’ın iş yükünü bir hayli artmasına sebep olmuştur. İş yükü son derece artış gösteren Yargıtay’ın dosya yoğunluğu sebebiyle karar verme hızı da düşüş göstermiştir. Dolayısıyla ilk derece mahkemesi tarafından verilmiş olan kararlar da uzun süre ne yazık ki incelenememiştir.

Yargıtay’ın yoğun iş yükünün hafifletilmesi için de Bölge Adliye Mahkemeleri kurulmuştur. Bölge Adliye Mahkemelerinin hem görevleri hem de bakabileceği davalar ise 5235 Sayılı olarak belirtilen Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin hem kuruluş hem görev hem de yetkileri hakkında düzenlenen kanun içerisinde belirtilir.

Hukuk Mahkemeleri Kapsamında İstinaf Başvurusu Yapılabilecek Durumlar 

Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında istinaf yoluna başvurulabilecek tüm haller 341. maddede tahdidi yani sayılı şekilde belirtilmiştir. Bu kapsamda;

  • Reddedilmiş olan ihtiyati haciz be ihtiyati tedbir taleplerine karşı, 
  • Bir tarafın olmaması durumunda ihtiyati haciz ya da ihtiyati tedbire karar verilip ardından bu karara itiraz edilmiş ya da itiraz reddedilmiş ise,
  • İlk derece mahkemeleri tarafından verilmiş olan nihai kararlar,
  • Manevi tazminat davalarında istenen tazminatın talep ve miktarına bakılmaksızın verilmiş olan karara karşı, 
  • Alacağın yalnızca bir kısmı eğer dava yolu ile talep edilmişse belirlenen 8.000,00 TL’lik istinaf sınırının alacağının tamamı göz önüne alınıp hesaplanır.
  • Alacağın tümünün dava edilmesi durumunda ise 8.000,00. TL ve üstü kısım reddedilmişse yine bölge adliye mahkemesine başvuru yapılabilir.
  • İşçi hakları konusunda da verilmiş olan ilk derece mahkeme kararlarına yönelik de Bölge Adliye Mahkemelerine başvuruda bulunabilir.

İstinaf Süresi Nedir? 

İstinaf süresi, hem hukuk mahkemeleri hem de ceza mahkemeleri açısından farklılık arz eder. Hukuk Mahkemelerinde istinaf süresi; ilk derece verilmiş olan mahkeme kararlarının usulüne yönelik biçimde tebliğ ya da tefhim edildiği tarih itibaren işlemeye başlar. Tebliğ durumunda da iki haftalık süre zarfı söz konusu olur.

Ceza Mahkemelerinde de istinaf süresinde 7 günlük bir zaman zarfı mevcuttur. Bu süre ise hükmün açıklanması yani tefhim edilmesi itibariyle işlemeye başlar.

İstinaf Dilekçesi Nasıl Hazırlanır? 

İstinaf dilekçesi hazırlanırken bazı detayların göz önünde bulundurulması gerekir. İstinaf dilekçesinin içeriğinde yer alması gereken tüm hususlar Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında düzenlenen 342. maddesi gereği hüküm altına alınır. Bu bağlamda istinaf dilekçesinin şu unsurları taşıması gerekir;

  • İstinaf yoluna başvuran kişinin adı ve soyadı, 
  • İstinaf yoluna başvuran kişinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, 
  • İstinaf yoluna başvuran kişinin adresi, 
  • Karşı tarafın adı ve soyadı, 
  • Karşı tarafın Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, 
  • Karşı tarafın adresi, 
  • Eğer varsa bölge adliye mahkemesine başvuru yapan kanuni temsilcisi ya da avukatının adı, soyadı ve adresi
  • Eğer varsa karşı tarafın avukatının veya kanuni temsilcisinin adı-soyadı ve adresi,
  • İlk derece mahkemesinin hangisi olduğuna dair verilmiş olan kararın hem tarih hem de sayısı, 
  • İlk derece mahkemesi tarafından verilmiş olan kararın tebliğ tarihi, 
  • Özet şeklinde kararın yazılması
  • İstinaf yoluna başvurma sebebi ve dayanılan gerekçeler
  • Mahkemeden istenilen talep, 
  • İstinaf yoluna başvuru yapanın imzası
  • Eğer mevcut ise istinaf yoluna başvuru yapan kanuni temsilcinin ya da avukatın imzası