Nafaka, Türk Medeni Kanunu 175.maddesine göre boşanma nedeni ile yoksulluğa düşecek taraf için, kusuru daha ağır olmaması koşulu ile geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz istenebilir. Nafaka sadece kadınlar için değil, ekonomik durumu daha düşük erkeklere de bağlanabilir.
Taraflardan birinin boşanma sırasında nafaka talebinin olması halinde, mahkeme şartları değerlendirerek talebi uygun görürse nafaka ödenmesini hüküm altına alır. Nafaka, Aile Hukuku’ndan doğan kişisel bir borç sayılır.
Kanunlar nafakanın belirlenmesini hâkimin yetkisine bırakmıştır. Nafakanın belirlenmesi sırasında hâkim çok çeşitli kriterlere dikkat eder. En önemli kriterlerin başında tarafların hem ekonomik hem de sosyal durumları gelir. Hâkim nafaka tutarını belirlerken iş durumundan gelire, çalıştığı pozisyondan ailenin daha önceki yaşam tarzına kadar çok çeşitli kriterleri inceler. Türk hukukunda nafaka çeşitleri arasında sayılan yoksulluk nafakasının belirlenmesinde kusur durumu büyük önem arz eder.
Belirlenen Nafaka Arttırılır Mı?
Mahkeme tarafından belirlenmiş olan nafakanın arttırılması mümkündür. Ancak bu artırım mahkeme kararı ile yapılabilir. Nafaka alan kişinin;
- Ekonomik durumunun bozulması,
- İhtiyaçlarının artması
- Paranın alım gücünün düşmesi nedeni ile nafakanın ihtiyaçları gidermeye yetişmemesi,
- Nafaka veren tarafın ekonomik durumunun iyileşmesi, nafaka artırımı davası açılması için neden olabilir.
Ayrıca iştirak nafakası ödeniyorsa çocukların/çocuğun giderlerinin artması da dava açmak için neden olur. Boşanma davası sonrasında karar bağlanmış olan nafakanın ödenmemesi halinde nafaka alan taraf icra takibi başlatabilir. Eğer icra takibine rağmen halen nafaka ödenmiyorsa İcra ve İflas Kanunu’na göre nafaka borçlusu için 3 aya kadar tazyik hapsine hüküm verilebilir. Bu ceza para cezasına çevrilemediği gibi ertelenemez de.
Nafaka Çeşitleri Nelerdir?
Türk medeni kanuna göre nafakalar üç çeşit olarak düzenlenmiştir.
- Tedbir nafakası; boşanma davası açılmadan ya da açıldıktan sonra herhangi bir eşin ya da ergin olmayan yani 18 yaşından küçük çocukların/çocuğun geçinmesini sağlamak için hükmedilen nafakadır.
- İştirak nafakası; boşanma davası neticesinde çocuk/çocukların velayetinin olmadığı eş aleyhine çocukların/çocuğun giderlerine katılmasını sağlamak amacı ile hükmedilen nafaka türüdür.
- Yoksulluk nafakası; evliliğin boşanma kararıyla bitmesi sebebiyle yoksulluğa düşecek taraf lehine (diğer taraf aleyhine) hükmedilen nafakadır.
Kanuna göre nafaka hakkında sahip olan kişileri de şu şekilde sıralanabilir,
- Ev hanımları,
- Geliri olmayan taraflar,
- Asgari ücretle çalışanlar
- İşine son verilmiş taraflar,
- Geçinmeye yetmeyecek kadar düşük geliri olanlar
- Düzenli işi olmayan taraflar, nafaka alma hakkında sahip olurlar.
