Miras Hukuku’na göre borç ve alacak ilişkisi öldükten sonrada devam eder. Kanun, ölen kişilerin malvarlıklarının nasıl dağıtılacağı konusunu belirlemiştir. Miras bırakan kişinin malvarlığının dağıtımı için ise mirasçıların tespit edilmesi gerekir. Miras üzerinde hak sahibi olan kişileri gösteren bir belge alınması gerekir. Bu belgeye mirasçılık belgesi ya da hukuki dilinde ise veraset ilamı denilir. Bu belgenin nasıl ve hangi şartlar altında düzenleneceği de 4721 sayılı Medeni Kanunu’nun 598 sayılı maddesinde detaylandırılmıştır.
Günümüzde en fazla merak edilen veraset belgesi ile ilgili önemli detayları ise kısa kısa şu şekilde sıralayabiliriz;
Veraset Belgesi Nereden Alınır?
Veraset belgesi 2011 yılının Mart ayına kadar sadece Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından düzenlenmekteydi. Ancak yapılan değişiklikler ile artık noterlerden bu belgeyi vermeye yetkili makamlar olmuştur. İki yerden de alınan belgenin farkı olmamakla birlikte bazı durumlarda veraset belgesini almak için Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurmak gerekir. Bu belge avukat yoluyla da alınabilir. Mesela mirasçı yurtdışında ve Türkiye’ye gelemeyecek ise avukatına vekâlet vererek veraset ilamını çıkarabilir.
Sulh Hukuk Mahkemelerinden veraset ilamı alınması durumu şu şartlara bağlıdır;
- Nüfus kayıtlarının veraset belgesini vermeye yeterli olmamasında,
- Belgenin alınabilmesi için bilirkişi raporu gerektiğinde,
- Tanıkların dinlenmesi gerektiğinde,
- Miras Türk vatandaşı olmayan kişiler tarafından talep ediliyorsa, mahkemeye başvurulmalıdır.
Veraset Belgesi Çıkarma Süresi Var mıdır?
Veraset belgesinin çıkarılmasında herhangi bir süre tanımı yapılmamıştır. Mirasçılar noter ya da Sulh Hukuk Mahkemelerine giderek bu belgeyi çıkartabilirler. Ancak mirasçılara taşınır veya taşınmaz mal kalmış ise 3 ay içerisinde veraset ilamının çıkarılması gerekir. Bu üç aylık sürenin sebebi ise miras bırakan kişinin ölümünden sonra intikal ve veraset vergi beyannamelerinin verilmesi durumundan kaynaklanır. Beyannameler için veraset belgesi gerekmektedir.
Veraset İlamı e-Devlet’ten Alınabilir mi?
e-Devlet hizmetleri gün geçtikçe artmaktadır. Gelen kolaylıklar arasında online olarak miras sorgulama ve veraset ilamı alma hizmetleri de bulunuyor. 16 Aralık 2016 tarihinden itibaren, yargılamayı gerektiren durumlar hariç tutulmak üzere ve ölüm tarihi de 1990 yılından sonrası olan kişiler için “Mirasçılık Belgesi Verilmesi” ve “Mirasçılık Belgesinin İptali” kararları da e-Devlet üzerinden yapılabilir.
e-Devlet’ten mirasçılık belgesi alma veya miras sorgulaması yapmak için ilk önce e-Devlet şifresinin olması gerekiyor. e-Devlet şifresi PTT şubelerinden kolaylıkla edinilebilir. Şifre ile sisteme girildiğinde Adalet bölümünde “Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü (UYAP) Hizmetleri” altında “Veraset İlamı Sorgulama” kısmında miras bırakanın T.C. kimlik numarasını yazarak sorgula kısmına basılıp, güncel belge alınabilir.
