Türk hukuk sisteminde kişilerin kesinleşmiş olan ceza ve güvenlik tedbirleri mahkumiyetlerine yönelik bilgiler gerektiğinde hem hızlı hem de doğru bir şekilde gösterilmesi amacıyla, kaydı tutulur ve muhafaza edilir. Kişiler, hem adli sicil kayıtları hem de arşiv kayıtları da ceza ve güvenlik tedbirleri infazı sonrasında silinmesi için başvuruda bulunabilir.
Kişilerin gerçekleştirdikleri fillere bağlı bir ömür geçirmemeleri, topluma adapte olmaları ve toplumda bir yer edinebilmeleri açısından bu kayıtlar belli durumlara bağlı silinebilir. Bu açıdan da birçok kişi adli sicil kaydı nasıl silinir sorusunun yanı sıra adli sicil kaydı ne zaman silinir sorularını oldukça merak eder. Şimdi size adli sicil kayıtları ve arşiv kayıtlarının silinmesine yönelik bilgiler paylaşacağız.
Adli Sicil Kaydı Nedir?
Adli sicil kaydı, kesinleşmiş olan tüm ceza ve güvenlik tedbirlerinin yanında alınmış olan mahkûmiyet bilgilerinin de kişisel bir kayıttır. Halk arasında sabıka kaydı şeklinde de bilinen adli sicil kaydı, Adalet Bakanlığı’na bağlı bulunan Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulur.
Adli sicil kaydında sadece Türk mahkemelerinde alınan kararlar yer almaz. Yabancı ülke mahkemeleri nezdinde alınmış olan ve Türk Hukuku tarafından tanınan tüm mahkumiyetlerde yer alır. Adli sicil kaydına e-devlet aracılığı ile kolayca ulaşılabilir. Gerekirse de bulunulan bölgedeki adliyelerde yer alan adli sicil müdürlüklerinden de alınma imkanı vardır. Ancak adli sicil kaydını almak için kişiler buraya bizzat başvurmalıdır. Vekâlet ile yapılacak başvuruda ise vekâletnamede bu durumu açıkça belirten bir madde olmalıdır. Daha fazlası için “Adli Sicil ve Sabıka Kaydı Nedir” yazımızı okuyabilirsiniz.
- Sicil Kaydına İşlenebilir Bilgiler Nelerdir?
Adli sicil kaydında yer alacak olan bilgiler 5352 sayılı Adli Sicil Kanunun 4. maddesinde detaylı bir şekilde sıralanmıştır. Kısaca, kişiler hakkında mahkemeler tarafından verilmiş olan kesinleşmiş mahkumiyet kararları adli sicil kaydına işlenir şeklinde söyleyebiliriz. Sicil kaysında yer alan bilgiler:
- Hükmolunmuş olan hapis cezaları
- Koşullu olan salıverilme kararları
- Koşullu salıverilme kararlarının geri alınması kararları
- Koşullu salıverilmede denetim süresinin uzatılması kararları
- Hapis cezası infazının tamamlandığına yönelik hususlar
- Hapis cezalarının ertelenme kararları
- Asli para cezalarına ilişkin kararlar
- Belirli haklardan yoksun bırakılma kararları
- Ceza mahkumiyetini bütün sonuçları ile ortadan kaldırmış olan şikayetten vazgeçme kararları
- Ceza zamanaşımının dolduğuna yönelik olan kararlar,
- Hem genel hem de özel affa ilişkin olan kararlar
- Özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararları
- Askerî Ceza Kanunu kapsamında verilmiş olan mahkûmiyet kararları
- Akıl hastalığı sebebi ile hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar
Ancak adli sicil ve arşiv kaydına kaydedilmeyecek bilgiler de bulunur. Bunlarda aynı kanunun 5. maddesinde sıralanmıştır. Şöyle ki;
- Disiplin suçları
- Sırf askerî suçlara yönelik olan mahkûmiyet kararları
- Disiplin ya da tazyik hapsine yönelik olan kararlar
- İdari para cezasına yönelik olan kararlar
Adli Sicil Kaydı Ne Zaman Silinir? Nasıl Silinir?
Sabıka kaydı sildirme için gerekli olan şartları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Cezanın ya da güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması
- Ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarını ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme ya da etkin pişmanlık olması
- Cezaya yönelik zamanaşımının dolması,
- Genel af ilan edilmesi
- Kişinin ölmesi
Belirtilen bu durumlarda Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından, adli sicil kaydı silinir. Sonrasında da adli sicil kayıtları, arşiv kaydına alınır. Sabıka kaydı nasıl silinir sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Çünkü adli sicil kayıtlarının silinmesine yönelik belli şart ve süreler bulunur.
Adli sicil kaydının silinmesine yönelik olarak şahsen başvuru yapılabilir. Bu açıdan adli sicil kaydı nasıl silinir dilekçe örneği Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü internet sitesinden ulaşılabilinir. Ayrıca adli sicil kaydı nasıl sinilir 2022 senesi için gerekli şartlar içinde müdürlüğün web sitesinden bilgi alınabilinir.
Ancak sürecin hızlı ve doğru işlemesi açısından avukatlar aracılığı ile yapılması daha uygun olacaktır. Başvuru esnasında hapis ya da para cezasının yerine getirildiğine yönelik tüm evrakların dilekçe ile birlikte verilmelidir. Adli Sicil ve İstatistik Müdürlüğü tüm başvuru evraklarını inceler, sonrasında da adli sicil kaydını arşiv kaydına alır.
Özel firmalar sadece adli sicil kaydına bakarlar. Bu açıdan sadece adli sicil kaydının silinmesi yeterli olur.
Arşiv Kaydı Ne Zaman Silinir?
Adli sicil kayıtları silinme talebi sonrasında, adli sicilden silinir. Ancak bu kayıtlar tamamen silinmez sadece arşiv kayıtlarına alınır. Arşiv kayıtlarına özel şirketlerin ulaşması mümkün değildir. Daha ziyade silah ruhsatı, vize alınması, kamu kurum ve kuruluşlara yapılacak iş başvuruları gibi süreçlerde istenir. Arşiv kaydının silinmesi ise adli sicil kaydının silinmesine göre hem teknik açıdan hem de süreç açısından oldukça zordur.
Arşiv kaydının silinmesi için Adli Sicil Yönetmeliği kapsamında belirtilen sürelerin geçmesi gerekir. Suçların tipine ve cezanın çeşidine bağlı olarak 5, 15 veya 30 yıllık süreler bulunur. Ayrıca Sigortacılık Kanunu veya Türk Ticaret Kanunu tarzındaki özel nitelikteki bazı kanunlara göre de bu sürelerin nitelikleri değişebilir.
